چوب بعنوان یکی از مهمترین مصالح ساختمانی از قدیم مورد استفاده قرار می گرفته و در حال حاضر نیز به صورت چوب ماسیو ،کاغذ،مقوا،فیبر،نئوپان،تخته لایه،چوب ضربه ای و…در همه رشته ها کاربرد دارد.به طوری که میتوان گفت:بسیاری از فعالیتهای روزمره زندگی، بدون وجود چوب امکان پذیر نیست.
چوب بعنوان عنصری کمکی در سازههای طاقی برای بالا بردن ایستایی آنها مورد استفاده قرار میگرفت. همچنین چوب بعنوان مصالح اصلی در مناطق شمالی ایران در ساخت بناها و همچنین سازههای تیرپوش و خرپایی مورد استفاده قرار میگرفت. استفاده از چوب بعنوان وسیلهای برای مهار نیروی رانش در تاغها و قوسها از زمان ساسانیان معمول بوده و در کاخ تیسفون از این امکان بهرهگیری کردهاند.
همچنین از چوب برای کلافکشی در داخل دیوارها و جرزها استفاده فراوانی برده شده است. همچنین از تکههای چوب در فواصل مختلف در لای جرزها برای جلوگیری از خُرد شدن آجرها بر اثر فشار زیاد مصالح روی آن بکار گرفته شده است، نمونه آن را میتوان در مسجد نصیرالملک مشاهده کرد.
از چوب در استخوانبندی داخل گنبد نیز در بسیاری از بناها استفاده شده است. چوبها در داخل ضخامت دیواره گنبد خارجی به وسیله میخهایی به نام اسکپ متصل میشوند و گاهی این اتصال خیلی پیچیده و عجیب میباشد. (گنبد قدیمی شاه چراغ). همچنین استفاده از چوب در در داخل گنبد وسیلهای برای جلوگیری احتمالی از برخی مسائل ایستایی مثل فشارهای افقی (باد، حرکت) و احتمالاً در بعضی مواقع کاهشدهنده نیروی رانش در گنبد خارجی میباشد.
تعریف چوب :
چوب مصالح ساختمانی است که مستقیما از درخت بدست می اید (چوب طبیعی ) یا اینکه از خرده چوب ها،سرشاخه ها و ضایعات کشاورزی به همراه چسب های مخصوص طی فرایندهای خاص تولید می شوند (چوب های ساختگی یا تخته های مرکب ). و در ساختمان به صورت تیر ، ستون ، خرپا ،نماسازی و کف سازی به مصرف رسید ه و در کارهای کمکی مانند قالب بندی و داربست به کار می رود.
مواد تشکیل دهنده چوب :
چوب یکی از پیچیده ترین ترکیبات شیمیایی است، که از عناصر:اکسیژن (۴۴ درصد ) ، کربن (۴۹ درصد ) ،هیدروژن (۶ درصد ) و مقدار اندکی ازت ، و همچنین پلیمرهای سلولز (۴۰ تا ۵۰ درصد )، همی سلولز (۱۰ تا ۳۰ درصد )، لیگنین (۲۰ تا ۳۰ درصد ) تشکیل یافته است. لیگنین یکی از ترکیبات فنلی است که در ساختمان چوب نقش سیمان را دارد.
بخش عمده ی چوب را ترکیبات هیدرات های کربن تشکیل می دهد. درخت ها با جذب از هوا و نیز اب و مواد معدنی از زمین ، این ترکیبا ت کربوهیدراتی را ساخته ، در بافت های خود ذخیره می کنند.
رطوبت چوب :
چوب رطوبت جذب می کند و این از معایب چوب می باشد . اگر بتوانیم رطوبت چوب را در کمتر از ۲۰ درصد نگه داریم ، قا رچ ها روی چوب تاثیری نخواهند داشت.
درواقع رطوبت در چوب باعث می شود که روی چوب قارچ هایی رشد کنند. همچنین این رطوبت باعث واکشیدگی (تورم چوب ) و همکشیدگی (جمع شدن چوب به دلیل از دست دادن رطوبت ) می شود.
وضع مکانیکی چوب :
مقاومت فشاری و کشش ۶۰ – ۱۳۰ و برش حدود ۱۰ می باشد .
مزایای چوب :
۱- اجرای اسا ن
۲- سبک بودن
۳- برای حمل و نقل نیاز به ماشین های سنگین نیست
۴- الودگی صوتی کمتری ایجاد میکند
۵- الودگی هوا را کمتر میکند
۶- مصرف انرژی را کاهش می دهد و یک عایق حرارتی مناسب می باشد
۷- مقاومت چوب از فولادو بتن بیشتر است
۸- زغال که در هنگام اتش سوزی روی چوب به وجود می ایو بعنوان عایق حرارتی عمل میکند
۹- چوب درخت در روز O2 و در شب مقدار کمی CO2 تولید میکند.
موادی که به چوب می زنند :
۱- مواد ضد اتش سوزی ؛ می شود روی چوب را با فیلمی از انتی پیرین یا اشیا در ان پوشانید و خیس کرد . با موادو رنگ سیلیکات هم می شود این کار را کرد.
۲- رویه نازک گچ یا سیمان ازبست که چوب داخل ان باشد نسوز خواهد بود.
۳- رنگ یا روغن خشک یا تارو قطران باعث دوام و طول عمرچوب می شود. مخصوصا قطران باعث عدم تحرک حشرات در داخل چوب می شود.
۴- مواد سمی که ضمن قوی و با دوام بودن، برای انسان مضر نباشد و به صورت محلول در اب یا خمیری قابل حل در روغن باشد. این مواد در مواردی که در تماس مستقیم با اب می باشد ، عبارتند از:سدیم فلوراید ،سیلکو فلوراید که پودر سفید رنگ بوده و در اب خوب حل نمی شود و ضرری برای چوب و اهن ندارد.
میزان مصرف ان ۳ درصد در قشر رویه ومصرف در حداقل درجه هوای ۱۵ می باشد. سدیم فلوراید با گچ و اهک نباید مخلوط مصرف شوند.سدیم سیلیکو فلوراید پودری است که در اب کم حل می شود و مشابه سدیم فلوراید۱:۳ است ، یعنی با سدیم فلوراید مخلوط می شود و روی چوب کشیده می شود.